Τὰ Χριστούγεννα τοῦ τεμπέλη (1896) ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

---

Στὴν ταβέρνα τοῦ Πατσοπούλου, ἐνῷ ὁ βορρᾶς ἐφύσα, καὶ ὑψηλὰ εἰς τὰ βουνὰ ἐχιόνιζεν, ἕνα πρωί, ἐμβῆκε νὰ πίῃ ἕνα ρώμι νὰ ζεσταθῇ ὁ μαστρο-Παῦλος ὁ Πισκολέτος, διωγμένος ἀπὸ τὴν γυναῖκά του, ὑβρισμένος ἀπὸ τὴν πενθεράν του, δαρμένος ἀπὸ τὸν κουνιάδον του, ξωρκισμένος ἀπὸ τὴν κυρα-Στρατίναν τὴν σπιτονοικοκυράν του, καὶ φασκελωμένος ἀπὸ τὸν μικρὸν τριετῆ υἱόν του, τὸν ὁποῖον ὁ προκομμένος ὁ θεῖός του ἐδίδασκεν ἐπιμελῶς, ὅπως καὶ γονεῖς ἀκόμη πράττουν εἰς τὰ «κατώτερα στρώματα», πῶς νὰ μουντζώνῃ, νὰ βρίζῃ, νὰ βλασφημῇ καὶ νὰ κατεβάζῃ κάτω Σταυρούς, Παναγιές, κανδήλια, θυμιατὰ καὶ κόλλυβα. Κ᾽ ἔπειτα, γράψε ἀθηναϊκὰ διηγήματα!

Τα Χριστούγεννα του Παπαδιαμάντη

---

Μόσχα, 1959. Ο Κώστας Βάρναλης παραλαμβάνει το "Βραβείο Λένιν". Αριστερά ο Ιλιά Έρενμπουργκ.

[Επειδή δεν νοούνται χριστούγεννα δίχως Παπαδιαμάντη, αποφάσισα να δημοσιεύσω σήμερα ένα διήγημα του Κώστα Βάρναλη, γραμμένο "εις ύφος Παπαδιαμαντικόν" (οι μυημένοι θα γνωρίζουν ότι ο Βάρναλης ήταν θαυμαστής τού Παπαδιαμάντη κι έχει γράψει κάμποσα κείμενα σε τέτοιο ύφος), όπου, μάλιστα, πρωταγωνιστεί ο ίδιος ο κυρ-Αλέξανδρος. Ίσως, όμως, η επιλογή μου να οφείλεται σε κάποιον άρρητο, υποσυνείδητο λόγο επειδή, όπως κι εφέτος, "εκείνην την χρονιάν τα Χριστούγεννα έπεσαν Παρασκευήν". Το διήγημα περιλαμβάνεται στην συλλογή "Πεζός λόγος" (Κέδρος, 1986), μαζί με την "Αληθινή απολογία τού Σωκράτη" και άλλα διηγήματα.]

Ο ουρανός έβρεχε διαρκώς λεπτόν νερόχιονον, ο γραίος αδιάκοπος εφύσα και ήτο ψύχος και χειμών τας παραμονάς των Χριστουγέννων του έτους…