Στην κόψη του ξυραφιού τα μεγάλα έργα

Του Δημήτρη Δελεβέγκου

Κατά την τελευταία γενική συνέλευση, ο επικεφαλής του ομίλου Ελλάκτωρ, Δημήτρης Κούτρας, αναφερόμενος στην αναστολή των κατασκευαστικών εργασιών στους μεγάλους υπό κατασκευή ή αναβάθμιση οδικούς άξονες, είχε κάνει λόγο για «αυτογκόλ της ελληνικής κυβέρνησης».

Ο χαρακτηρισμός αυτός μάλλον δεν ήταν υπερβολικός, εάν ληφθεί υπόψη ότι το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά μισή μονάδα και δημιουργήθηκαν στρατιές ανέργων λόγω του προσωρινού «λουκέτου» στο μεγαλύτερο αριθμό εργοταξίων στους αυτοκινητοδρόμους Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα-Τσακώνα, Ιόνια Οδό, Ε65 και Μαλλιακός - Κλειδί. Μοναδική εξαίρεση ο άξονας Κόρινθος-Τρίπολη-Καλαμάτα, όπου τα έργα υλοποιούνται σχεδόν ομαλά.

Σαρωτικές αλλαγές στην παραγωγή δημόσιων έργων

Σύμφωνα με πληροφορίες το σχέδιο νόμου που είναι υπό κατάρτιση στο υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, με το οποίο αλλάζει ο τρόπος ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων έργων, προβλέπει ότι οι πρόδρομες εργασίες ενός έργου που δημοπρατείται αποτελούν αυτοτελές έργο, εκτελούνται με ξεχωριστή εργολαβία και έχουν στόχο να εξασφαλίσουν την ωριμότητα του έργου που θα ακολουθήσει.

Την έντονη αντίθεσή τους στο θεσμικό πλαίσιο παραγωγής δημόσιων έργων που τους παρουσίασε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων στην πρώτη συνάντηση που είχαν στο υπουργείο για το θέμα αυτό εξέφρασαν οι βουλευτές του ΚΤΕ ΠΑΣΟΚ τομέα των έργων, με έμφαση στο σημείο που αφορά στη δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής για τα έργα.

Σε αντίθεση με τους εκπροσώπους των εργοληπτικών οργανώσεων που επικεντρώνουν τις αντιδράσεις τους στη διάταξη του νέου θεσμικού πλαισίου που αναφέρεται στις εγγυητικές επιστολές οι βουλευτές του Τομέα, σύμφωνα με πληροφορίες, εξέφρασαν την έντονη διαφωνία τους με τη δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής που θα έχει την ευθύνη όλων των έργων, γιατί όπως είπαν «πρόκειται στην ουσία για μια νέα υπηρεσία μέσα στο υπουργείο, η οποία δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει στην πράξη».
Όπως υπογράμμισαν στον υπουργό Δημήτρη Ρέππα δεν μπορεί να δημιουργηθεί μια τέτοια υπηρεσία μέσα στο υπουργείο που «θα κάνει τα πάντα» που έχουν σχέση με τα έργα από την προκήρυξή τους μέχρι την ολοκλήρωσή τους, γιατί θα ήταν μια δεύτερη υπηρεσία για το ίδιο θέμα που αντί να λύσει θα δημιουργούσε προβλήματα.

Σύμφωνα με πληροφορίες στο διάλογο που ακολούθησε επ' αυτού ο υπουργός ανέφερε ότι θα μπορούσε να περιοριστεί η λειτουργία της μόνο στα μεγάλα έργα, ενώ οι βουλευτές του τομέα υποστήριξαν ότι στην περίπτωση που θα έπρεπε να δημιουργηθεί οπωσδήποτε για κάποιους λόγους θα μπορούσε αυτή η Ανεξάρτητη Αρχή «να υπάρχει για να ελέγχει όλη τη διαδικασία»,για τη σωστή εφαρμογή της για τα μεγάλα όσο και για τα μικρά έργα.
Πάντως συμφωνία δεν επετεύχθη και αποφασίστηκε απλά να επαναληφθεί η συνάντηση εντός της εβδομάδας, ενδεχομένως και την Τετάρτη το απόγευμα, προκειμένου να ξανασυζητηθεί το θέμα με την ελπίδα να βρεθεί ενδιάμεση λύση, τη στιγμή μάλιστα που οι βουλευτές πιστεύουν ότι «ο υπουργός έδειξε ότι κατάλαβε ότι δημιουργείται πρόβλημα με τη λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής, αφού ουσιαστικά πρόκειται για ένα υπουργείο μέσα στο άλλο».

Κατά τα άλλα σε γενικές γραμμές βρήκαν καλή την πρόταση για το νέο θεσμικό πλαίσιο παραγωγής δημόσιων έργων, γιατί ουσιαστικά αλλάζει το σύστημα βάζοντας τρία κριτήρια για τη βέλτιστη προσφορά, κόστος, χρόνο και ποιότητα και δημιουργεί άλλη διαδικασία με τις πρόδρομες εργασίες. Χαρακτήρισαν πολύ θετικό στοιχείο ότι η οικονομική προσφορά βασίζεται στην καλύτερη τιμή στη μείωση του χρόνου παράδοσης και στην αυξημένη εγγύηση καλής εκτέλεσης έργων.

Σύμφωνα με πληροφορίες το σχέδιο νόμου που είναι υπό κατάρτιση στο υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων με το οποίο αλλάζει ο τρόπος ανάθεσης και εκτέλεσης δημόσιων έργων προβλέπει ότι οι πρόδρομες εργασίες ενός έργου που δημοπρατείται αποτελούν αυτοτελές έργο εκτελούνται με ξεχωριστή εργολαβία και έχουν στόχο να εξασφαλίσουν την ωριμότητα του έργου που θα ακολουθήσει ώστε η εξέλιξη και ολοκλήρωσή του να γίνει ανεμπόδιστα. Αλλωστε για το λόγο αυτό η ωριμότητα του έργου καθορίζεται από την Ανεξάρτητη Αρχή που μελετάται να δημιουργηθεί όταν ξεπεραστούν οι ενστάσεις, που θα αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης του έργου.

Τα κριτήρια επιλογής

Σε ό,τι αφορά τα κριτήρια επιλογής του αναδόχου βασικό κριτήριο καθορίζεται η πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης τιμή που είναι η χαμηλότερη, σε συνδυασμό με άλλα κριτήρια όπως είναι η οικονομική έκπτωση επί του προϋπολογισμού της υπηρεσίας, χρονικής έκπτωσης επί του χρόνου ολοκλήρωσης του έργου που προβλέπεται στα τεύχη δημοπράτησης και προσαύξησης του χρόνου υποχρεωτικής συντήρησής του.

Αναλυτικά το Σχέδιο Νόμου για την ανάθεση και εκτέλεση των δημοσίων έργων αλλάζει ριζικά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο το οποίο από τη μέχρι τώρα εφαρμογή του έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα κυρίως σε ό,τι αφορά τις μεγάλες εκπτώσεις που δίδονται στη διαγωνιστική διαδικασία.

Η ανεξάρτητη αρχή

Ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δημήτρης Ρέππας.
Η δημιουργία της Ανεξάρτητης Αρχής, που προβλέπει το σχέδιο νόμου αποτελεί αντικείμενο διαβούλευσης μετά και τις αντιδράσεις που έχουν διατυπωθεί από τους βουλευτές και δεν πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα ενταχθεί τελικά στο σχέδιο που θα δοθεί σε διαβούλευση αφού σύμφωνα με πληροφορίες μελετάται το ενδεχόμενο να ακολουθήσει σε δεύτερη νομοθετική ρύθμιση.
Πάντως με βάση τα σημερινά δεδομένα η Ανεξάρτητη Αρχή που προτείνεται να ιδρυθεί αποφασίζει για τον τρόπο κατασκευής του έργου, τη διαδικασία επιλογής αναδόχου, τα κριτήρια επιλογής του και το σύστημα υποβολής προσφορών.
Ο νέος νόμος ορίζει ότι τα δημόσια έργα κατασκευάζονται από ειδικευμένες εργοληπτικές επιχειρήσεις ή από φορέα κατασκευής του έργου με αυτεπιστασία, ενώ ως κριτήρια επιλογής αναδόχου ορίζονται η πλέον συμφέρουσα οικονομική προσφορά με μοναδικό κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή, τόσο για τα μεγάλα όσο και για τα μικρότερα έργα.



www.naftemporiki.gr